Jod w Hashimoto, czyli niedoczynność tarczycy a jod – co musisz wiedzieć?

Jod odgrywa szereg istotnych funkcji w ludzkim organizmie. Zaburzenia w obrębie jego gospodarki zwiększają ryzyko niedoczynności tarczycy i mogą wpływać na zaostrzenie przebiegu choroby Hashimoto. Czy wobec tego jego suplementacja jest niezbędna w limfocytarnym zapaleniu tarczycy? Okazuje się, że nie zawsze! Jod w Hashimoto – co powinieneś o nim wiedzieć?

Jod a Hashimoto – co musisz wiedzieć?

Jod stanowi kluczowy pierwiastek w profilaktyce rozmaitych schorzeń, w tym tych dotyczących gruczołu tarczowego. Jego stężenie w organizmie warunkuje ilość produkowanych przez tarczycę hormonów, tj. tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3). Nic więc dziwnego, że suplementacja tym minerałem jest rekomendowana w takich jednostkach chorobowych jak niedoczynność tarczycy. Jednak czy ma ona zasadność w przypadku jej limfocytarnego zapalenia?

Temat przyjmowania jodu w Hashimoto jest dość kontrowersyjny. Ze względu na wzrost liczby nieprawidłowości w obrębie tarczycy w społeczeństwie już w latach 40. XX wieku wprowadzono w Polsce procedurę jodowania, czyli dodawania tego pierwiastka do soli. Jednak nie istniała wówczas wystarczająca liczba badań naukowych wskazujących, że jego nadmiar może wręcz zaostrzać zapalenie tarczycy. Okazuje się bowiem, że aby minerał ten został wykorzystany przez organizm, musi zostać odpowiednio przetworzony.

W powyższym procesie uwalnia się silnie reaktywny związek, tj. nadtlenek wodoru, nasilający stan zapalny. Zjawisko to jest szczególnie niebezpieczne, gdy mamy do czynienia z nadmiarem jodu w organizmie. Co więcej, jego zbyt wysokie stężenie wykazuje negatywny wpływ na tyreoglobulinę, która staje się antygenem dla układu odpornościowego.

Ile jodu suplementować przy Hashimoto?

Hashimoto a jod – co warto wiedzieć o jego suplementacji? Ze względu na wyżej opisane zjawisko wprowadzanie preparatów z jego zawartością jest zwykle niewskazane i powinno zostać skonsultowane ze specjalistą w celu dokładnego omówienia konkretnego przypadku.

Doniesienia naukowe pokazują, że wdrożenie kuracji jodem jest zasadne jedynie w okresie ciąży i karmienia piersią – w tym przypadku jego zalecana dawka wynosi 220–300 mcg dziennie. Jednak należy dodatkowo przeanalizować jego interakcję z innym pierwiastkiem – selenem – który niweluje szkodliwe produkty utleniania jodu. Dlatego też uciekanie się do farmaceutyków zawierających jod nie jest wskazane przy niedoborze selenu w trakcie aktywnej fazy Hashimoto.

Kiedy nie suplementować jodu w Hashimoto?

Suplementacja jodem w Hashimoto nie jest rekomendowana, jeśli nie ma ku temu wyraźnych wskazań, np. niedoboru. Co więcej, powinien zadecydować o tym endokrynolog po wcześniejszej ocenie dostarczonych badań. W tym celu wykonuje się dobową zbiórkę moczu, którą analizuje się pod kątem zawartości wspomnianego pierwiastka. Za prawidłowy wynik uważa się wartość w granicach 100 mcg/l. Stężenie na poziomie 50-90 mcg/l wskazuje łagodny deficyt, 20-49 mcg/l umiarkowany niedobór, a spadek poniżej 20 mcg/l jest charakterystyczny dla głębokich braków jodu w organizmie.

Tarczyca posiada mechanizm chroniący ją przed nadmierną podażą jodu zwany efektem Wolffa-Chaikoffa. Jego skutkiem jest zahamowanie syntezy hormonów tarczycy, które u zdrowych osób ustępuje w ciągu 48 godzin. Jednak pacjenci z zaburzeniami autoimmunologicznymi często doświadczają wzrostu TSH, który jest jedną z przyczyn niedoczynności tarczycy.

Jod a Hashimoto – podsumujmy!

Zadbanie o odpowiednią podaż jodu w diecie to istotny element profilaktyki zdrowotnej. Jego suplementacja jest także jednym z najważniejszych zaleceń w stwierdzonej niedoczynności tarczycy. Jednak w przypadku choroby Hashimoto jest ona zazwyczaj niewskazana. Wyjątek stanowi wyraźny niedobór, ciąża oraz okres karmienia piersią.

Pamiętaj, że wdrożenie preparatów z jodem powinno odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarza, szczególnie jeśli borykasz się z aktywnym stadium choroby i dodatkowym niedoborem selenu. Nie poleca się stosowania suplementów diety na własną rękę, ponieważ może to doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Niedoczynność tarczycy a jod stanowi jedno z najpopularniejszych zagadnień w temacie schorzeń gruczołu tarczowego i w tym przypadku nie ma żadnych wątpliwości co do zasadności jego suplementacji. Jednak należy pamiętać, że nawet jego niewielki nadmiar w chorobie Hashimoto może prowadzić do zaostrzenia przebiegu choroby. Wyjątek w tej kwestii stanowi jego deficyt oraz okres ciąży i karmienia piersią. Przed wdrożeniem preparatów z jego zawartością wymagane jest wykonanie stosownych badań i konsultacja z endokrynologiem.

Źródła:

• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3976240/
• http://www.pzp.umed.wroc.pl/pdf/2017/7/4/305.pdf
• http://www2.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/zal_penjodu_19042010.pdf