Nie bez powodu żelazo uznawane jest za jeden z najważniejszych składników dla ludzkiego organizmu – jako element hemoglobiny pierwiastek ten odpowiada za transportowanie tlenu do tkanek i narządów. I nie tylko! Jego deficyt prowadzi do rozwoju rozmaitych schorzeń, w tym niedokrwistości. Z jakich innych właściwości znany jest ten mikroelement? I ile żelaza dziennie przy anemii przyjmować, żeby uporać się z jej uporczywymi objawami? Poznaj garść praktycznych wskazówek od PORA NA ZDROWIE!
Spis treści
Rola żelaza w organizmie
Zanim dowiesz się, ile żelaza dziennie przy anemii zażywać, warto odpowiedzieć sobie na pytanie, jakie funkcje pełni ten pierwiastek w naszym organizmie. A wbrew pozorom są one bardzo liczne! Składnik ten znany jest przede wszystkim ze swojego krwiotwórczego działania – jest on kluczowym elementem hemoglobiny, która transportuje tlen z płuc do komórek ciała. Ale to nie wszystko! Związek ten usprawnia również pracę układu odpornościowego, stanowiąc tarczę przed infekcjami, a także korzystnie oddziałuje na układ nerwowy, utrzymując nasze funkcje intelektualne i fizyczne w ryzach. Jako że jest on składową licznych enzymów, to właśnie od niego w dużej mierze zależy nasz nastrój, poziom niektórych hormonów oraz kondycja włosów, skóry i paznokci. Wystarczy nawet niewielki deficyt, aby pojawiły się uporczywe objawy, które mogą utrudniać codzienne funkcjonowanie. Jakie symptomy są charakterystyczne dla niedoboru żelaza i anemii?
Niedobór żelaza – objawy
Niedobór żelaza w organizmie i wynikająca z niego niedokrwistość mogą manifestować się na wiele różnych sposobów. Niektóre objawy są tak niespecyficzne, że nierzadko przypisuje się je innym schorzeniom. Co dzieje się w naszym ciele, gdy poziom żelaza spada poniżej normy? Wśród najczęstszych symptomów jego deficytu wymienia się:
- osłabienie,
- przewlekłe zmęczenie,
- kołatania serca,
- bladość skóry,
- brak apetytu,
- wypadanie włosów,
- łamliwość paznokci,
- zaburzenia pamięci i koncentracji,
- duszności,
- ucisk w klatce piersiowej,
- bóle i zawroty głowy,
- senność,
- apatię,
- szorstkość skóry,
- owrzodzenia w kącikach ust,
- mroczki przed oczami,
- uczucie zimna,
- zwiększoną podatność na infekcje,
- obniżenie nastroju,
- cienie pod oczami.
Najskuteczniejszym sposobem na uporanie się z niedoborem żelaza i związanej z nim niedokrwistości jest uzupełnienie stężenia tej substancji w organizmie. Ile żelaza dziennie przy anemii przyjmować, żeby osiągnąć pożądane rezultaty? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz w dalszej części artykułu!
Ile żelaza dziennie przy anemii spożywać?
Przed przyjrzeniem się kwestii dawkowania żelaza w anemii warto poznać oficjalne zalecenia na temat dziennego zapotrzebowania na ten pierwiastek. Otóż u zdrowych dzieci i osób dorosłych kształtuje się ono następująco:
- 0-6 miesięcy: 0,3 mg,
- 7-11 miesięcy: 11 mg,
- 1-3 lata: 7 mg,
- 4-6 lat: 10 mg,
- 7-9 lat: 10 mg,
- 10-12 lat: 10 mg,
- 13-15 lat: 12 mg (chłopcy), 15 mg (dziewczynki),
- 16-18 lat: 12 mg (chłopcy), 15 mg (dziewczynki),
- 19-30 lat: 10 mg (mężczyźni), 18 mg (kobiety),
- 31-50 lat: 10 mg (mężczyźni), 18 mg (kobiety),
- 51-65 lat: 10 mg,
- 66-75 lat: 10 mg,
- ≥75 lat: 10 mg.
Przy niedokrwistości zapotrzebowanie na powyższy mikroelement wzrasta. Ile żelaza dziennie przy anemii zażywać, żeby zwalczyć chorobę? Jest to kwestia mocno indywidualna – jeśli chodzi o dawkę medykamentów, lekarz ustala je indywidualnie na podstawie szczegółowego wywiadu i aktualnych badań krwi. Należy wziąć pod uwagę fakt, że poza leczeniem farmakologicznym w grę wchodzi również stosowanie odpowiedniej diety. Co konkretnie powinno się w niej znaleźć?
Anemia z niedoboru żelaza – co jeść?
Podstawą diety zalecanej przy niedokrwistości są produkty pochodzenia zwierzęcego, które stanowią źródło lepiej przyswajalnego żelaza hemowego. Które z nich zasługują na uwagę? Za te najbardziej wartościowe uznaje się m.in.:
- wątrobę wieprzową (18,7 mg żelaza/100 g),
- kiszkę krwistą (16,9 mg żelaza/100 g),
- podroby drobiowe (9,5 mg żelaza/100 g),
- salceson czarny (7,5 mg żelaza/100 g),
- pestki dyni (15 mg żelaza/100 g),
- liście pietruszki (5,3 mg/100 g).
Dodatkowo zaleca się wdrożyć do menu inne rodzaje mięs oraz ryby i owoce morza. Należy podkreślić, że produkty roślinne zawierają żelazo niehemowe, które przyswaja się znacznie gorzej niż to obecne w pokarmach odzwierzęcych. Na szczęście istnieją pewne sposoby na zwiększenie jego biodostępności – jednym z nich jest jednoczesne spożywanie kwasu askorbinowego, czyli witaminy C, lub kwasów organicznych, takich jak kwas cytrynowy, jabłkowy, mlekowy i winowy. Pomocne może okazać się również sięganie po źródła witaminy B6 i B12, fruktozy oraz niektórych aminokwasów, np. cysteiny. Warto dodać, że niektóre związki obniżają wchłanianie żelaza – są to m.in. polifenole (kawa, herbata, zboża, nasiona roślin strączkowych), fosforany (napoje gazowane) oraz fityniany i szczawiany (fasola, szpinak, orzechy, kasze, rabarbar).
Ile żelaza przy anemii przyjmować? Podsumujmy!
Żelazo to pierwiastek, który pełni szereg ważnych funkcji w ludzkim ciele – umożliwia transport tlenu do komórek, wzmacnia odporność, a także usprawnia pracę układu nerwowego. Jego niedobór prowadzi do rozwoju rozmaitych schorzeń, zwłaszcza niedokrwistości. Najskuteczniejszym sposobem jej leczenia jest uzupełnienie deficytu za pomocą diety i – w niektórych przypadkach – aptecznych specyfików. Ile żelaza dziennie przy anemii przyjmować, żeby zwalczyć chorobę i uporać się z dokuczliwymi objawami? Jest to kwestia mocno indywidualna – dawki zawsze powinny być dobierane przez specjalistę na podstawie aktualnych badań krwi i wywiadu lekarskiego. Nie wiesz, jak skomponować swój jadłospis, aby dostarczyć swojemu organizmowi jak najwięcej witamin i minerałów, w tym żelaza? Zatem udaj się do doświadczonego dietetyka, który dopasuje menu do twoich potrzeb i preferencji!
Źródła:
- Kunachowicz H., Nadolna I., Iwanow A., Przygoda B., „Wartość odżywcza wybranych produktów spożywczych i typowych potraw”, wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2021/03/normy_zywienia_2020web.pdf
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK448065/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560876/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8744124/
- https://vitapedia.pl/zelazo