Niedokrwistość to schorzenie krwi, które dotyczy zarówno dorosłych, jak i dzieci. W przypadku tych ostatnich diagnozowana jest zazwyczaj w trakcie rutynowych badań krwi lub po pojawieniu się specyficznych objawów. Jako że najczęściej wynika z błędów żywieniowych, można ją skutecznie leczyć za pomocą odpowiednio skomponowanego jadłospisu. Jak powinna wyglądać dieta przy anemii dla dziecka? Po jakie produkty warto sięgać, aby dostarczyć mu niezbędną dawkę witamin i minerałów?
Spis treści
Przyczyny anemii u dzieci
Nie ulega wątpliwości, że najczęstszą przyczyną niedokrwistości u niemowląt, kilkulatków i nastolatków jest niedobór żelaza. Zbyt niski poziom tego pierwiastka we krwi wynika głównie z nieodpowiednich nawyków żywieniowych, dlatego wiele mówi się o tym, jak ważna jest prawidłowo skomponowana dieta dla dzieci. Przy anemii wzrasta zapotrzebowanie na niektóre witaminy i minerały, dlatego w jadłospisie nie może zabraknąć produktów, które w nie obfitują.
Warto podkreślić, że niedobór żelaza nie zawsze jest konsekwencją błędów w odżywianiu – za to zjawisko mogą odpowiadać również:
- zwiększona utrata krwi,
- infekcja,
- niska masa urodzeniowa,
- upośledzenie łaknienia,
- ciąża mnoga,
- wcześniactwo,
- krwiomocz,
- zabiegi chirurgiczne,
- celiakia,
- zapalenie śluzówki żołądka,
- wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
- zbyt obfite miesiączki (w przypadku nastolatek),
- otyłość,
- zatrucie ołowiem,
- choroby nowotworowe szpiku.
Zapotrzebowanie na żelazo u dzieci
Zapotrzebowanie na żelazo u dzieci zmienia się w zależności od wieku. Najwięcej potrzebują go niemowlęta oraz nastolatkowie, zwłaszcza miesiączkujące dziewczynki. Mówi się, że maluchy posiadają rezerwy tego pierwiastka jeszcze z okresu prenatalnego i są one w zupełności wystarczające do 6. miesiąca życia. Warto jednak podkreślić, że w przypadku wcześniaków czas ten skraca się nawet o 3-4 miesiące.
Dlaczego ryzyko niedoboru pojawia się już po pierwszym półroczu życia dziecka? Choćby dlatego, że do tego czasu jego dieta opiera się na mleku matki, które nie jest w stanie dostarczyć mu żelaza w ilości niezbędnej na tym etapie rozwoju. Z tego powodu tak ważna jest zbilansowana dieta dla dzieci. Przy anemii czy bez – zawsze konieczne jest wzbogacenie jadłospisu o kolejne produkty.
Ile żelaza w ciągu doby powinny przyjmować dzieci w zależności od wieku? Według Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego zalecane normy są następujące:
- 7-11 miesięcy – 11 mg,
- 1-3 lata – 7 mg,
- 4-9 lat – 10 mg,
- 10-12 lat – 10 mg,
- 13-15 lat – 12 mg (chłopcy), 15 mg (dziewczynki),
- 16-18 lat – 12 mg (chłopcy), 15 mg (dziewczynki).
Jak objawia się niedokrwistość u dzieci?
Podobnie jak w przypadku dorosłych, niedokrwistość w początkowym stadium może nie dawać o sobie znać. Czerwona lampka powinna zapalić ci się w momencie, gdy twoja pociecha zaczyna skarżyć się na bóle brzucha, nadmierne osłabienie, zawroty głowy oraz kołatania serca. Równie niepokojąca jest bladość skóry i śluzówek, wypadanie włosów, zaburzenia łaknienia oraz niechęć do podejmowania wysiłku.
W przypadku niedoboru żelaza widoczny jest znaczny spadek odporności, problemy z koncentracją, rozdrażnienie, bolesny i gładki język, a nawet duszności i omdlenia. Pamiętaj, że nie wszystkie symptomy muszą występować jednocześnie, więc gdy tylko zauważysz coś niepokojącego, udaj się z dzieckiem do lekarza – nieleczona anemia niesie za sobą bardzo poważne skutki.
Czym skutkuje nieleczona anemia u dzieci?
Nieleczona anemia prowadzi do bardzo przykrych konsekwencji. W przypadku niemowlaków może zaburzać ich prawidłowy rozwój, natomiast u kilkulatków i nastolatków prowadzi do problemów z nauką oraz zmiany zachowania, w tym osłabienia interakcji społecznych. W tym okresie szczególnie warto zadbać o zbilansowaną dietę dla dziecka – przy anemii, która nie jest prawidłowo leczona, częściej dochodzi do spadków nastroju, infekcji, a nawet niewydolności serca.
Dieta dla dziecka przy anemii – czego nie może w niej zabraknąć?
Jak wiadomo, jedną z najczęstszych przyczyn niedokrwistości u dzieci jest dieta uboga w żelazo. Pierwszym krokiem w jej leczeniu jest wprowadzenie do jadłospisu artykułów spożywczych bogatych w ten pierwiastek. Z pewnością nie może zabraknąć w nim produktów pochodzenia zwierzęcego, które obfitują w najlepiej przyswajalne żelazo hemowe.
Przyrządzając potrawy dla swojej pociechy, uwzględnij w nich również produkty roślinne. Co prawda zawierają one żelazo niehemowe, czyli gorzej przyswajalne, jednak urozmaicą danie i dostarczą organizmowi więcej witamin i minerałów. Świetnym rozwiązaniem będzie dodawanie do posiłków brokułów, czerwonej papryki, kalafiora, jarmużu, bobu, natki pietruszki czy brukselki – uchodzą one za cenne źródła kwasu foliowego i witaminy C, które zwiększają biodostępność żelaza.
A co ze szpinakiem, który jest tak mocno polecany? Akurat w jego przypadku należy zachować umiar. Roślina ta zawiera szczawiany, które mogą utrudniać wchłanianie wspomnianego pierwiastka. Co jeszcze warto wyeliminować z jadłospisu? Przede wszystkim słodycze i słodkie napoje, za którymi dzieci tak bardzo przepadają. Warto również ograniczyć mleko i jego przetwory.
Niedokrwistość u dzieci i nastolatków to dość powszechny problem, który na szczęście można rozwiązać odpowiednio skomponowanym jadłospisem. Warto zadbać o to już od pierwszych miesięcy życia malucha, gdyż nieleczone zaburzenie krwi może opóźniać jego rozwój i prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych w późniejszych latach. Dieta dla dziecka przy anemii powinna zawierać produkty bogate w żelazo – ważne, aby posiłki były smaczne, urozmaicone i atrakcyjne wizualnie, bo wbrew pozorom mali smakosze potrafią być naprawdę wymagający!
Źródła:
- https://imid.med.pl/files/imid/Do%20pobrania/Poradnik%20%C5%BCywienia%20dzieci_1-3_IMiD_FINAL.pdf
- https://imid.med.pl/images/do-pobrania/Zywienie_niemowlat_www.pdf
- https://www.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2020/12/Normy_zywienia_2020web-1.pdf
- https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/43894/9789241596657_eng.pdf;jsessionid=A401DE90C673C5A2A170F406FE23072C?sequence=1
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4462328/
- http://www.nowapediatria.pl/wp-content/uploads/2020/11/np_2019_123-128.pdf
ZOBACZ POZOSTAŁE ARTYKUŁY I ROZSZERZ SWOJĄ WIEDZĘ NA TEMAT DIETY PRZY ANEMII