Anemia to schorzenie krwi diagnozowane u wielu ciężarnych. W większości przypadków jest konsekwencją błędnych nawyków żywieniowych, które prowadzą do niedoboru ważnych pierwiastków, w tym żelaza. Zlekceważona lub nieodpowiednio leczona, może wpłynąć na przebieg ciąży, zwłaszcza w jej początkowym stadium. Czym jest i jakie ryzyko niesie za sobą anemia w pierwszym trymestrze ciąży? Jaką dietę stosować, aby jej zapobiec lub zniwelować jej objawy?

Spis treści

Czym jest anemia w pierwszym trymestrze ciąży?

Anemia w pierwszym trymestrze ciąży to schorzenie, w którym dochodzi do spadku stężenia hemoglobiny, hematokrytu i/lub liczby czerwonych krwinek poniżej normy. Można mówić o niej w momencie, gdy poziom pierwszego parametru wynosi mniej niż 11 g/dl, natomiast drugiego poniżej 33%. Jest to dość powszechne zjawisko, które dotyczy ponad 40% kobiet oczekujących dziecka.

Przeczytaj również mój: Aniemia w ciąży – co jeść, czego unikać? Produkty bogate w żelazo w ciąży!

Najczęstszą przyczyną występowania anemii na początku ciąży jest zbyt niska podaż niektórych witamin i minerałów w diecie. Do tych najważniejszych należy żelazo, które pełni kluczową rolę w procesie krwiotwórczym i wspomaga produkcję erytrocytów w szpiku kostnym. Inne substancje odżywcze, na które warto zwrócić szczególną uwagę, to kwas foliowy i witamina B12.

Skąd bierze się niedokrwistość na wczesnym etapie ciąży? Poza nieodpowiednimi nawykami żywieniowymi za czynniki sprzyjające jej rozwojowi uznaje się m.in. palenie papierosów, spożywanie alkoholu, przyjmowanie niektórych leków, choroby układu pokarmowego oraz wymioty, które zaczynają doskwierać przyszłym mamom właśnie w pierwszych tygodniach.

Anemia na początku ciąży może nie dawać o sobie znać lub objawiać się w niespecyficzny sposób, dlatego wskazane jest regularne wykonywanie badań i jak najszybsze podjęcie leczenia.

Anemia na początku ciąży – czy masz się czego obawiać?

Anemia w pierwszym trymestrze ciąży nie zawsze wiąże się z poważnymi konsekwencjami, o ile jest stosownie leczona. W przypadku jej zbagatelizowania mogą nasilić się nieprzyjemne symptomy, które negatywnie wpływają na samopoczucie ciężarnej i utrudniają jej codzienne funkcjonowanie. Wiele kobiet uskarża się na przewlekłe osłabienie, napady duszności, łamliwość włosów i paznokci, problemy z koncentracją, bóle i zawroty głowy oraz zaburzenia widzenia.

Należy mieć na uwadze fakt, że anemia na początku ciąży może być niebezpieczna dla jej przebiegu – w skrajnych sytuacjach dochodzi do nieprawidłowej implantacji zarodka i poronienia. Ponadto nie pozostaje ona bez znaczenia w kolejnych miesiącach – z czasem może doprowadzić do zahamowania wzrostu lub obumarcia płodu, a także do pojawienia się u niego wad rozwojowych. U niektórych pacjentek zwiększa się ryzyko przedwczesnego porodu.

Przeczytaj również mój kompleksowy poradnik dotyczący diety w ciąży, który znajdziesz w artykule: Dieta w ciąży! Co jeść? Czego unikać? Najważniejsze zasady!

Jak ważna jest dieta przy anemii w pierwszym trymestrze ciąży?

Nie bez powodu tak często mówi się o konieczności zmiany nawyków żywieniowych przy niedokrwistości – odpowiednio opracowana dieta może nie tylko złagodzić jej symptomy, ale również skutecznie jej zapobiec. Warto pamiętać, że w trakcie oczekiwania na dziecko wzrasta zapotrzebowanie na niektóre witaminy i mikroelementy. Żelazo, kwas foliowy oraz witamina B12, na przykład, usprawniają ważne procesy zachodzące w organizmie – wyciszają ciążowe dolegliwości, usprawniają produkcję hemoglobiny, biorą udział w syntezie DNA oraz zapobiegają wystąpieniu wad cewy nerwowej u płodu.

Co jeść przy anemii na początku ciąży?

Co jeść, a czego unikać przy anemii na początku ciąży? Zaleca się, aby jadłospis był jak najbardziej urozmaicony i zbilansowany – posiłki powinny obfitować w substancje odżywcze, które pozwolą zniwelować objawy niedokrwistości oraz usprawnić proces organogenezy, czyli tworzenia się kluczowych narządów u dziecka.

Ciężarna powinna sięgać na co dzień po produkty bogate w żelazo hemowe, do których zalicza się dobrej jakości mięso, ryby oraz jajka. W menu nie może zabraknąć również źródeł żelaza niehemowego, tj. roślin strączkowych, pestek dyni i słonecznika, kaszy jaglanej, natki pietruszki, płatków owsianych oraz pełnoziarnistego pieczywa.

Warto podkreślić, że niektóre składniki zaburzają wchłanianie żelaza i innych pierwiastków. Mowa m.in. o szczawianach, taninach, polifenolach, wapniu oraz kwasie fitynowym (herbata, kawa, jagody, porzeczki, winogrona, niektóre zboża i orzechy, nabiał w dużych ilościach). Niewskazane jest także spożywanie wysokoprzetworzonej żywności, w tym słodyczy i fast foodów.

Nieleczona anemia w pierwszym trymestrze ciąży może negatywnie wpłynąć na samopoczucie przyszłej mamy oraz przebieg ciąży i rozwój płodu. Aby jej zapobiec lub zniwelować jej symptomy, należy wprowadzić stosowne zmiany do codziennego jadłospisu – powinien on bazować przede wszystkim na produktach bogatych w żelazo, kwas foliowy oraz witaminę B12. W niektórych przypadkach konieczne jest wdrożenie dodatkowej suplementacji. Pamiętaj, aby nie rozpoczynać leczenia na własną rękę i w razie wątpliwości skontaktować się ze specjalistą – dietetykiem i/lub lekarzem.

Źródła:

Dębski R, et al., Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie profilaktyki niedoboru żelaza oraz niedokrwistości z niedoboru żelaza niską dawką żelaza hemowego u kobiet, Ginekol Pol. 1/2014.
https://journals.viamedica.pl/ginekologia_perinatologia_prakt/article/download/48369/36602
https://imid.med.pl/pl/aktualnosci/nowy-poradnik-zywienie-kobiet-w-okresie-ciazy-teoria-i-praktyka
http://www.czytelniamedyczna.pl/3574,niedokrwisto-u-kobiet-cizarnych.html
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499994/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20200263/

Anemia w pierwszym trymestrze ciąży – co musisz wiedzieć?

Czym jest anemia w pierwszym trymestrze ciąży?

Anemia na początku ciąży – czy masz się czego obawiać?

Jak ważna jest dieta przy anemii w pierwszym trymestrze ciąży?

Co jeść przy anemii na początku ciąży?

TE ARTYKUŁ POWINNY CIĘ ZAINTERESOWAĆ!