Zaparcia to jeden z najpowszechniejszych objawów IBS, który utrudnia codzienne funkcjonowanie wielu pacjentom. Dobra wiadomość jest jednak taka, że można sobie z nimi skutecznie poradzić, np. poprzez wprowadzenie kilku zmian do jadłospisu. Czym w ogóle jest zaparciowa postać zespołu jelita drażliwego? I jak złagodzić jej symptomy? Poznaj najważniejsze informacje na temat powyższego podtypu IBS – zaparć spastycznych, diety, farmakoterapii oraz innych aspektów, które pomogą ci lepiej poznać to schorzenie.

Spis treści

Czym są zaparcia?

Zanim poznasz kluczowe informacje na temat powyższego rodzaju IBS – zaparć spastycznych, diety i farmakoterapii, warto przypomnieć sobie, czym w ogóle są zaparcia. Najprościej rzecz ujmując, jest to zbyt rzadkie lub utrudnione oddawanie stolca. Możemy stwierdzić je w momencie, gdy pełne wypróżnienie następuje rzadziej niż trzy razy w tygodniu.

Istnieje kilka różnych rodzajów zaparć, jednak w przebiegu zespołu jelita drażliwego najczęściej mamy do czynienia z zaparciami spastycznymi, będącymi następstwem nasilonej i nieskoordynowanej aktywności motorycznej jelit – ich nadmierne skurcze osłabiają perystaltykę, co utrudnia przesuwanie się mas kałowych. Podczas wypróżniania wydalane są one zwykle w formie drobnych „bobków”.

Zaparciowa postać IBS – co warto o niej wiedzieć?

Jeśli zdiagnozowano u ciebie IBS, a jednym z twoich głównych problemów są zaparcia, prawdopodobnie zmagasz się z zaparciową postacią tego schorzenia, czyli IBS-C. Czym rozróżnić go od klasycznego zatwardzenia? Na przykład tym, że nierzadko towarzyszą mu:

silne wzdęcia,
bóle brzucha,
uczucie ciężkości w żołądku,
nadmierne oddawanie gazów,
uczucie niepełnego wypróżnienia.

Objawy IBS-C zwykle ustępują po wypróżnieniu, jednak mają tendencję do nawracania.

Dokładne przyczyny rozwoju zespołu jelita drażliwego z przewagą zaparć nie są dokładnie znane. Według dotychczasowych obserwacji naukowców za jego występowaniem mogą stać m.in. takie czynniki jak:

zatrucie pokarmowe,
dysbioza jelitowa,
zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO),
stres.

Zaparcia przy IBS – jaka dieta może pomóc?

Jak poradzić sobie z jednym z najbardziej uporczywych symptomów IBS – zaparciami spastycznymi? Dietą, suplementacją, a może aktywnością fizyczną? Wszystkie te aspekty mają duże znaczenie, jednak w pierwszej kolejności warto skupić się na zmianie nawyków żywieniowych.

W przypadku zespołu jelita drażliwego zaparcia można złagodzić poprzez zastosowanie diety low FODMAP, której głównym założeniem jest wykluczenie z jadłospisu źródeł fermentujących oligo-, di- i monosacharydów oraz polioli na rzecz pokarmów niezawierających tych związków. Do tej puli należy dodać również inne produkty nasilające nieprzyjemne objawy – nawet jeśli nie obfitują one w FODMAP.

Dobrym pomysłem jest także sięganie po źródła nierozpuszczalnej frakcji błonnika, np. babkę płesznik, otręby owsiane oraz siemię lniane. Ponadto niektóre osoby borykające się z IBS-C mogą poczuć ulgę po odstawieniu glutenu, mocnej kawy, napojów gazowanych oraz tłustych i wysokoprzetworzonych przekąsek.

Jeśli chodzi o inne aspekty związane z „dietą IBS”, zaparcia możesz zniwelować poprzez zmianę nawyków dotyczących sposobu przygotowywania i jedzenia posiłków. Poniżej znajdziesz te najważniejsze.

Zamiast 3 dużych posiłków dziennie, spożywaj 4-5 mniejszych, najlepiej o stałych porach.
Jedz powoli i dokładnie przeżuwaj każdy kęs.
Unikaj smażenia na głębokim tłuszczu. Bezpieczniejszą opcją będzie pieczenie oraz gotowanie w wodzie lub na parze.
W miarę możliwości jedz owoce i warzywa w formie ugotowanej i przetartej.
Zadbaj o odpowiednie nawodnienie. Przyjmuj co najmniej 2 litry płynów dziennie.

Nie tylko dieta ma znaczenie – inne sposoby na zaparcia przy IBS

Co jeszcze możesz zrobić, aby uporać się z jednym z najbardziej uporczywych objawów IBS – zaparciami spastycznymi? Dieta to tylko jeden z kilku elementów, które przyczyniają się do poprawy samopoczucia przy IBS-C. Poznaj inne metody wspomagające jego leczenie.

Aktywność fizyczna

Zaparcia, którym towarzyszą wzdęcia i uczucie ciężkości w żołądku, często zniechęcają do aktywności fizycznej, jednak dobrze jest uwzględnić ją w swojej codziennej rutynie, ponieważ korzystnie wpływa ona na pracę układu pokarmowego. Postaw na ćwiczenia o niskiej i umiarkowanej intensywności, np. spacery, jogging, pływanie lub jazdę na rowerze.

Redukcja stresu

Przewlekły stres to wróg każdej osoby zmagającej się z zespołem jelita drażliwego i to niezależnie od jego podtypu. To właśnie dlatego każdego dnia należy znaleźć czas na relaks, aby wprowadzić organizm w stan odprężenia.

Lepszy sen

Niektóre badania naukowe wskazują na powiązanie pomiędzy zaburzeniami snu a pogorszeniem objawów zespołu jelita drażliwego. Biorąc pod uwagę ten fakt, warto zadbać zarówno o jakość, jak i odpowiednią ilość nocnego wypoczynku.

Leki i suplementy

Gdy wszystkie metody zawiodą, konieczne może okazać się sięgnięcie po leki i suplementy. W przypadku zespołu jelita drażliwego zaparcia leczone są przy pomocy:

środków przeczyszczających,
środków zmiękczających stolec,
suplementów diety z błonnikiem,
olejku z mięty pieprzowej,
leków przeciwskurczowych,
leków przeciwdepresyjnych.

Niektórzy specjaliści zalecają pacjentom z IBS z przewagą zaparć przyjmowanie probiotyku. W jednej z metaanaliz wykazano, że jego stosowanie może poprawić czas pasażu jelitowego, częstotliwość wypróżnień oraz konsystencję stolca.

Zaparcia przy zespole jelita drażliwego – jaka dieta może pomóc? Podsumujmy!

Jak poradzić sobie z jednym z najbardziej uciążliwych objawów IBS – zaparciami spastycznymi? Dieta to niewątpliwie najważniejszy element ich leczenia. Szczególnie zalecane jest wdrożenie protokołu low FODMAP, przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów oraz regularne spożywanie posiłków. Ponadto należy wziąć pod uwagę inne istotne aspekty, w tym aktywność fizyczną, zdrowy sen, redukcję stresu oraz – gdy zajdzie taka konieczność – leki i suplementy.

Pamiętaj, że przy nieumiejętnym stosowaniu „diety IBS” zaparcia mogą przybrać na sile, więc nie działaj na własną rękę i skonsultuj się z doświadczonym dietetykiem klinicznym. Specjalista udzieli ci wskazówek dotyczących diety, suplementacji i zmiany stylu życia, mając na uwadze twoje indywidualne potrzeby, aktualny stan zdrowia oraz preferencje żywieniowe.

Źródła:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5985632/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5020700/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5453305/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK534810/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8231425/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32387213/
https://journals.viamedica.pl/gastroenterologia_kliniczna/article/view/60343/46728
https://dietetycy.org.pl/zaparcia-czynnosciowe-atoniczne-spastyczne/

Zaparcia przy zespole jelita drażliwego – jaka dieta może pomóc?