SIBO a zespół jelita drażliwego (IBS) – jakie są podobieństwa i różnice? I jak dostosować swoją dietę, aby w końcu poczuć się lepiej?

IBS i SIBO to dwie przypadłości, które nierzadko są ze sobą mylone. A to wszystko ze względu na niespecyficzne dolegliwości żołądkowo-jelitowe występujące w ich przebiegu. SIBO a zespół jelita drażliwego – czy te choroby mają ze sobą coś wspólnego? Jaka jest między nimi różnica? I jakie zmiany w diecie są zalecane w celu wyciszenia przykrych symptomów pokarmowych? Pora Na Zdrowie odpowiada!

Czym jest SIBO i jakie są jego podobieństwa do zespołu jelita drażliwego?

SIBO to zespół objawów będący wynikiem przerostu bakterii w obrębie jelita cienkiego. Ze względu na to, że jego obraz kliniczny jest ściśle związany z niespecyficznymi dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi, jest on nierzadko mylony z zespołem jelita drażliwego. Nie warto go bagatelizować, ponieważ może on prowadzić do pojawienia się problemów z wchłanianiem składników pokarmowych, zwiększając ryzyko niebezpiecznych niedoborów.

Podobnie jak w przypadku zespołu jelita drażliwego pacjenci z SIBO doświadczają uporczywych problemów trawiennych. Wśród tych najczęściej zgłaszanych wymienia się:

  • uczucie przelewania,
  • biegunkę zwykłą i tłuszczową,
  • zaparcia,
  • bóle brzucha,
  • wzdęcia i gazy,
  • uczucie przepełnienia w jamie brzusznej.

SIBO a IBS – różnice

Przerost bakteryjny w jelicie cienkim i zespół jelita drażliwego manifestują się w podobny sposób. Cenną wskazówką, która pomoże ci zorientować się, że twoja mikroflora bakteryjna została zaburzona, są objawy skórne i psychiczne. Chorzy z SIBO często zgłaszają takie symptomy jak:

  • wysypka,
  • trądzik różowaty,
  • świąd,
  • suche plamy na skórze,
  • przewlekłe zmęczenie,
  • pogorszony nastrój,
  • trudności ze skupieniem,
  • stany lękowe,
  • wzmożony niepokój,
  • stany depresyjne.

Co jeszcze należy wiedzieć na temat powyższych chorób? Na przykład to, że nie warto diagnozować się na własną rękę. Jeśli zauważyłeś u siebie jakiekolwiek niepokojące sygnały, zgłoś się do lekarza. SIBO a IBS – różnice pomiędzy nimi są znacznie prostsze do zdiagnozowania przy pomocy odpowiednich narzędzi i pod okiem specjalisty.

Jednym z badań, które może być pomocne w stwierdzeniu przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim, jest test wodorowo-metanowy z glukozą, laktulozą lub lactitolem. W jego trakcie zostaniesz poproszony o wypicie roztworu na bazie jednego z wymienionych składników. Jeśli po jego spożyciu w wydychanym przez ciebie powietrzu pojawi się metan lub wodór – których ludzki organizm nie produkuje – będzie to oznaczać, że w twoich jelitach zamieszkali nieproszeni goście. 

Jeśli natomiast chodzi o diagnozowanie IBS, to stosuje się szczegółowe wytyczne, które pomagają lekarzowi potwierdzić zespół jelita drażliwego. Stwierdza się go u osób, którym ból brzucha towarzyszył przez przynajmniej jeden dzień w tygodniu na przestrzeni ostatnich trzech miesięcy. Jednak to nie wszystko – muszą również pojawić się 2 z 3 symptomów związanych z wypróżnianiem – zmieniła się jego częstotliwość, towarzyszy mu ból i dyskomfort lub zmieniła się konsystencja i wygląd stolca.

SIBO a IBS – różnice między tymi schorzeniami widać również na etapie leczenia. Przerost bakteryjny nierzadko wymaga wdrożenia antybiotykoterapii, natomiast zespół jelita drażliwego leków spazmolitycznych.

IBS a SIBO – co te dwie choroby mają ze sobą wspólnego?

IBS a SIBO – czy istnieje między nimi wspólny mianownik? Okazuje się, że te dwie jednostki chorobowe nie są do końca niezależne od siebie. Mimo tego, że zespół jelita drażliwego jest związany z nadmiernym pobudzeniem osi jelito-mózg i zaburzoną motoryką układu pokarmowego, wiele doniesień ze świata nauki wskazuje na konkretne powiązania ze stanem dysbiozy.

Z analizy z 2017 roku wynika, że aż 78% osób z IBS cierpi równolegle na przerost bakteryjny w jelicie cienkim w porównaniu z 40% przypadków wśród osób zdrowych. Problem ten obserwuje się w szczególności u pacjentów z zaparciową formą zespołu jelita drażliwego – spowolniona perystaltyka jelit nie sprzyja pełnemu opróżnianiu okrężnicy z masy kałowej, a to z kolei umożliwia przedostawanie się chorobotwórczych bakterii z powrotem w stronę jelita cienkiego. 

Warto podkreślić, że dane naukowe wskazują również na zależność działającą w odwrotną stronę, a mianowicie – jakiekolwiek zmiany w pracy układu pokarmowego mogą wywołać dysbiozę jelitową. Mechanizm ten obserwuje się u pacjentów z IBS, ale nie tylko – podobnych problemów doświadczają chorzy na przewlekłą cukrzycę, zaburzenia funkcjonowania tkanki łącznej, infekcje wirusowe lub niedokrwienie jelit.

SIBO a zespół jelita drażliwego – jakie zmiany w diecie poprawią twoje samopoczucie?

Oprócz zastosowania odpowiedniego leczenia farmakologicznego bardzo istotnym krokiem ku lepszemu samopoczuciu jest zmiana diety. Zarówno w IBS, jak i SIBO bardzo dobrze sprawdza się protokół FODMAP, czyli taki, który ogranicza spożycie pokarmów obfitujących w fermentujące oligosacharydy, disacharydy, monosacharydy oraz poliole. 

Dlaczego źródła high FODMAP są niekorzystne dla osób z dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi? Ponieważ zwiększają one absorpcję wody w jelicie cienkim, prowadząc do pojawienia się uczucia przelewania i biegunki, a następnie – po dotarciu do jelita grubego – nasilają fermentację bakteryjną. Ten ostatni mechanizm jest przyczyną nadmiernego wytwarzania gazów oraz dyskomfortu i bólu brzucha.

Terapia dietetyczna low FODMAP dzieli się na 3 etapy, przy czym ten pierwszy wymaga największej samodyscypliny, ponieważ jest najbardziej restrykcyjny. Po jego zakończeniu następuje ponowne wprowadzenie produktów zawierających FODMAP i samoobserwacja. Ostatni krok obejmuje natomiast personalizację diety. 

SIBO może prowadzić do niedoborów pokarmowych, dlatego warto zbadać poziom poszczególnych witamin i minerałów oraz zadbać o włączenie ich źródeł do jadłospisu.

Sibo a zespół jelita drażliwego – podsumujmy!

IBS a SIBO – co warto wiedzieć o zależności pomiędzy nimi? Mimo tego, że są to dwie różne przypadłości, wiele je łączy – analizy naukowe wskazują, że większość chorych na zespół jelita drażliwego boryka się również z przerostem bakteryjnym w jelicie cienkim. 

Cierpisz na IBS i dodatkowo dopadło cię SIBO? Wiedz, że w obu tych przypadkach świetnie sprawdzi się protokół low FODMAP. Nie wiesz, na czym on polega i jak wprowadzić go w życie? W takim razie zgłoś się do doświadczonego dietetyka klinicznego, który opracuje dla ciebie smaczny i zbilansowany jadłospis.

Źródła:

  • https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5347643/
  • https://www.news-medical.net/health/IBS-and-SIBO.aspx
  • https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32754068/
  • https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21443727/
  • https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31750966/
  • https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36014888/