Zespół jelita drażliwego to schorzenie, któremu towarzyszą nieprzyjemne objawy ze strony układu pokarmowego, w tym ból brzucha, wzdęcia oraz biegunka lub zaparcia. Jednym z najważniejszych kroków w jego leczeniu jest stosowanie odpowiedniej diety, zwłaszcza takiej bazującej na produktach o niskiej zawartości FODMAP. Czy znajduje się w niej miejsce również dla fermentowanej żywności? Ogórki kiszone a zespół jelita drażliwego – co warto wiedzieć o tej zależności i jak wprowadzić je do jadłospisu? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w niniejszym artykule!

Spis treści

Zespół jelita drażliwego – czym jest i w jaki sposób się objawia?

Zanim przyjrzymy się zależności pomiędzy spożywaniem ogórków kiszonych a zespołem jelita drażliwego, warto przypomnieć sobie, czym w ogóle jest to schorzenie i w jaki sposób się objawia. Najprościej rzecz ujmując, jest to zaburzenie czynnościowe jelit i żołądka, za którym może stać m.in. przewlekły stres, dysbioza jelitowa, stany zapalne, uszkodzenie bariery nabłonkowej, nadwrażliwość trzewna, nietolerancje pokarmowe oraz nieodpowiednie nawyki żywieniowe. IBS najczęściej objawia się bólem brzucha, wzdęciami oraz biegunką lub zaparciami, które mogą występować pojedynczo lub naprzemiennie. Inne symptomy, które można zaobserwować u niektórych pacjentów zmagających się z zespołem jelita drażliwego, to:

zgaga,
nudności i wymioty,
uczucie niepełnego wypróżnienia,
obecność śluzu w kale,
odbijanie,
szybkie uczucie pełności po jedzeniu,
uczucie zalegania pokarmu w żołądku,
nieprawidłowe uformowanie stolca.

Rola diety w leczeniu zespołu jelita drażliwego

Jednym z najważniejszych kroków w stronę lepszego samopoczucia przy IBS jest stosowanie odpowiedniej diety. Wielu specjalistów zaleca wdrożenie protokołu low FODMAP polegającego na ograniczeniu lub wyeliminowaniu składników zawierających duże ilości fermentujących oligosacharydów, disacharydów, monosacharydów oraz polioli, które nasilają uporczywe objawy, w tym wzdęcia, biegunkę oraz ból i uczucie przelewania w jamie brzusznej. Na „czarnej” liście znajdują się także pokarmy obfitujące w nierozpuszczalny błonnik, którego głównym źródłem są pełnoziarniste produkty zbożowe. A czy widnieje na niej również fermentowana żywność, w tym ogórki kiszone? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz w dalszej części artykułu.

Fermentowana żywność a IBS – co warto wiedzieć o tej zależności?

Zanim dowiesz się, jaka jest dokładna zależność pomiędzy jedzeniem ogórków kiszonych a zespołem jelita drażliwego, warto przyjrzeć się bliżej roli fermentowanej żywności w przebiegu IBS. Okazuje się, że – wbrew powszechnym opiniom – wprowadzenie jej do jadłospisu może przynieść pewne korzyści pacjentom borykającym się z tym schorzeniem. W jaki sposób? Jak już zostało podkreślone, za jeden z czynników wywołujących powyższą przypadłość uznaje się dysbiozę jelitową. Liczne badania naukowe pokazują, że fermentowane produkty poprawiają jej stan poprzez swoje działanie probiotyczne, czyli zasilające ją w dobroczynne bakterie, oraz prebiotyczne, czyli odżywiające pożyteczne mikroorganizmy. Duże znaczenie ma także fakt, że wzmacniają one funkcję ochronną błony śluzowej jelit i żołądka, a do tego wspierają pracę układu odpornościowego.

Czy ogórki kiszone to dobry wybór dla każdego pacjenta z zespołem jelita drażliwego?

Jak już wiesz, żywność fermentowana może być cennym elementem diety przy IBS. Czy to oznacza, że ogórki kiszone, które cieszą się dużą popularnością w polskiej kuchni, są dobrym wyborem dla każdej osoby zmagającej się z tą przypadłością? Odpowiedź brzmi – to zależy. Niewykluczone, że po spożyciu ich niewielkiej ilości nie będziesz odczuwać przykrych dolegliwości, natomiast nasilą się one po jej zwiększeniu. Może zdarzyć się również tak, że nieprzyjemne objawy pojawią się u ciebie już przy małej porcji lub wręcz przeciwnie – będziesz mógł sięgać po ogórki kiszone regularnie, nie doświadczając przy tym żadnych skutków ubocznych.

Reakcja na ogórki kiszone i inne fermentowane produkty to kwestia indywidualna – pacjenci z IBS powinni bacznie obserwować swój organizm i wdrożyć, ograniczyć lub wyeliminować kiszonki z jadłospisu w zależności od swojego samopoczucia po ich spożyciu.

Ogórki kiszone – jak wprowadzić je do jadłospisu przy IBS?

Ogórki kiszone a zespół jelita drażliwego – o czym jeszcze powinieneś wiedzieć, zanim wprowadzisz je do swojego menu? Przede wszystkim o tym, że należy robić to stopniowo. Zacznij od małych porcji, a następnie – jeśli nie pojawią się u ciebie dokuczliwe symptomy – stopniowo je zwiększaj. Zwróć także uwagę na jakość kiszonek – jeśli planujesz kupić je w sklepie, unikaj tych zawierających sztuczne dodatki i konserwanty. Przy okazji zweryfikuj, czy wybrany przez ciebie produkt nie został poddany procesowi pasteryzacji, który przyczynia się do wyeliminowania pożytecznych bakterii.

Unikaj ogórków w zalewie octowej, ponieważ ocet może podrażnić przewód pokarmowy, a co za tym idzie – nasilić objawy IBS.

Ogórki kiszone a zespół jelita drażliwego – podsumujmy!

Ogórki kiszone a zespół jelita drażliwego – to zagadnienie, któremu warto się bliżej przyjrzeć, poruszając temat diety przy IBS. Jak się okazuje, fermentowana żywność może być cennym elementem posiłków osób zmagających się z tą przypadłością, a to wszystko za sprawą jej korzystnego wpływu na mikroflorę jelitową. Należy jednak mieć na uwadze fakt, że nie u każdego przynosi ona pozytywne efekty – nie brakuje bowiem pacjentów, u których kiszonki nasilają nieprzyjemne dolegliwości. Chciałbyś wprowadzić ogórki kiszone do swojego menu, ale nie wiesz, jak bezpiecznie to zrobić? A może potrzebujesz innych wskazówek dietetycznych? Nie zwlekaj i zapisz się na wizytę u doświadczonego dietetyka, który chętnie udzieli ci fachowej porady i pomoże ci zadbać o twoje zdrowie!

Źródła:

Garnås, Eirik. “Fermented Vegetables as a Potential Treatment for Irritable Bowel Syndrome.” Current developments in nutrition vol. 7,3 100039. 18 Feb. 2023, doi:10.1016/j.cdnut.2023.100039.
Valentino V, Magliulo R, Farsi D, et al. Fermented foods, their microbiome and its potential in boosting human health. Microb Biotechnol. 2024;17(2):e14428. doi:10.1111/1751-7915.14428.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK534810/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7019579/
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2475299123005127
https://www.monashfodmap.com/blog/fermented-foods-and-fodmaps/
https://greenlightnutrition.co.uk/fermented-foods-for-ibs-symptom-relief/

Ogórki kiszone a zespół jelita drażliwego (IBS)