Żelazo a Hashimoto, czyli niedoczynność tarczycy a żelazo – co musisz wiedzieć?

Hashimoto to choroba, która często idzie w parze z niedoborami pokarmowymi. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest nieodpowiednia dieta oraz zaburzenia wchłaniania, które nierzadko towarzyszą temu schorzeniu. W internetowych źródłach wiele mówi się o roli witaminy D czy selenu w kontekście zdrowia tarczycy, natomiast wciąż zbyt mało wspomina się o żelazie, które pełni nie mniej istotną funkcję. Hashimoto a żelazo – co warto wiedzieć na temat tej zależności? Pora Na Zdrowie przedstawia najważniejsze informacje!

Hashimoto a żelazo – co musisz wiedzieć?

Nie ulega wątpliwości, że żelazo to jeden z najważniejszych pierwiastków w organizmie. Jako element hemoglobiny bierze on udział w transportowaniu tlenu do tkanek i narządów. Co więcej, korzystnie wpływa on na układ nerwowy i odpornościowy, a także odgrywa istotną rolę w syntezie hormonów tarczycy. Mikroelement ten wchodzi w skład peroksydazy tarczycowej (TPO) – enzymu, który wraz z tyreoglobuliną (TG) odpowiada za wytwarzanie dwóch kluczowych hormonów, tj. tyroksyny (T4) i trójjodotyroniny (T3).

Według obserwacji specjalistów ponad połowa pacjentów zmagających się z limfocytarnym zapaleniem tarczycy cierpi na niedobór żelaza. Deficyt tego związku jest zwykle następstwem takich chorób jak celiakia i autoimmunologiczne zapalenie błony śluzowej żołądka, które nierzadko idą w parze z Hashimoto. Jego zbyt niska podaż w organizmie może przyczynić się do rozwoju niedokrwistości i nasilić uporczywe symptomy powyższego schorzenia, włączając w to:

• osłabienie,
• przewlekłe zmęczenie,
• zaburzenia pamięci i koncentracji,
• kołatania serca,
• wypadanie włosów,
• łamliwość paznokci,
• bóle głowy,
• wahania nastroju,
• stany depresyjne,
• nadwrażliwość na zimno,
• nadmierna senność,
• suchość skóry

Co jeszcze warto wiedzieć o zależności pomiędzy Hashimoto a żelazem? Przede wszystkim to, że spadek stężenia tego pierwiastka poniżej normy zmniejsza konwersję T4 do T3, a także przyczynia się do wzrostu TSH, a stąd już krótka droga do niedoczynności gruczołu tarczowego.

Ile żelaza suplementować przy Hashimoto?

Hashimoto a żelazo – w jakich ilościach przyjmować ten mikroelement przy przewlekłym zapaleniu tarczycy? W przypadku leków lub suplementów dawkę zawsze należy dobierać indywidualnie, na podstawie kondycji zdrowotnej pacjenta oraz aktualnych wyników badań, skupiając się nie tylko na poziomie żelaza, ale również ferrytyny, hematokrytu, hemoglobiny, erytrocytów oraz transferyny. Według oficjalnych zaleceń dzienne zapotrzebowanie na ten składnik kształtuje się następująco:

• 1-3 lata: 7 mg;
• 4-6 lat: 10 mg;
• 7-9 lat: 10 mg;
• 10-12 lat: 10 mg (15 mg u miesiączkujących dziewczynek);
• 13-15 lat: 12 mg (chłopcy), 15 mg (dziewczęta);
• 16-18 lat: 12 mg (chłopcy), 15 mg (dziewczęta);
• 19-50 lat: 10 mg (mężczyźni), 18 mg (kobiety);
• 51-75 lat: 10 mg;
• >75 lat: 10 mg;
• Kobiety w ciąży: 27 mg;
• Kobiety karmiące piersią: 10 mg.

Kiedy nie suplementować żelaza przy Hashimoto?

Zbyt wysoka podaż żelaza w ustroju jest równie niepożądana co jego niedobór, w szczególności u osób zmagających się z chorobami tarczycy. Po pierwsze jego nadmiar może gromadzić się w gruczole tarczowym, prowadząc do jego stopniowego niszczenia, po drugie jego przedawkowanie wywołuje szereg uporczywych objawów, w tym mdłości, wymioty, zaparcia oraz bóle brzucha. Górny tolerowany poziom tego związku to 40 mg (0-13 lat) i 45 mg (>13 lat).

Warto mieć świadomość, że żelazo w dużych ilościach, tj. 25 mg lub więcej, zmniejsza wchłanianie cynku, który jest niezwykle istotny dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy. To właśnie dlatego preparaty z jego zawartością należy wdrażać tylko w przypadku deficytu potwierdzonego badaniami laboratoryjnymi.

Hashimoto a żelazo – kto jest najmniej narażony na jego niedobór i tym samym konieczność sięgania po apteczne specyfiki? Przede wszystkim osoby regularnie spożywające czerwone mięso, podroby, niektóre ryby i owoce morza obfitujące w żelazo hemowe, czyli to najlepiej przyswajalne. Można znaleźć je m.in. w takich produktach jak wątróbka wieprzowa, cielęca i drobiowa, mózg, serce, nerki, krewetki, ostrygi, małże, sardynki, kaszanka oraz wołowina.

Hashimoto a żelazo – podsumujmy!

Hashimoto a żelazo – to zależność, o której wciąż mówi się zbyt mało, a szkoda, bo pierwiastek ten jest równie istotny dla tarczycy co cynk, selen i witamina D. Bierze on udział w syntezie jej hormonów i usprawnia wiele innych procesów zachodzących w organizmie. Niestety znaczna część osób borykających się z przewlekłym zapaleniem gruczołu tarczowego cierpi na jego niedobór. W ich przypadku kluczem do zdrowia jest wdrożenie odpowiedniej diety i – w razie konieczności – aptecznych specyfików. Nie wiesz, jak ułożyć swoją suplementację lub codzienny jadłospis? Nie zwlekaj i już dziś umów się na konsultację u doświadczonego dietetyka!

Źródła:

• https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2021/03/normy_zywienia_2020web.pdf
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6166193/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9701159/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11099370/
• https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/1443969/
• https://vitapedia.pl/zelazo