Jakie badania w kierunku anemii - pora-na-zdrowie.pl

Niedokrwistość to bardzo podstępna choroba, której pierwsze symptomy mogą być mylone z innymi przypadłościami, w tym spadkiem odporności. W jej wyniku obniża się poziom hemoglobiny i liczba czerwonych krwinek, co w dłuższej perspektywie prowadzi do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Podejrzewasz u siebie anemię? Jakie badania w jej kierunku wykonać, gdy pojawią się jej pierwsze objawy? Dowiedz się tego z niniejszego artykułu!

Kiedy wybrać się na badania w kierunku anemii?

Anemia to choroba o bardzo zróżnicowanym podłożu. Może być ona wynikiem zarówno niedoborów pokarmowych, w tym folianów, witaminy B12 lub żelaza, jak i nowotworów oraz zakażeń grzybiczych, bakteryjnych i pasożytniczych. Ze względu na to, że jej objawy są często mylone z innymi schorzeniami, jej rozpoznanie jest utrudnione. Jakie symptomy powinny zwrócić twoją uwagę i kiedy udać się na badania w kierunku anemii?

Wśród najczęściej zgłaszanych dolegliwości związanych z pojawieniem się niedokrwistości wymienia się osłabienie, wzmożoną męczliwość, bóle i zawroty głowy, pękanie kącików ust, nietolerancję wysiłku, senność, parestezje, bladość skóry, zaburzenia koncentracji i uwagi, duszności oraz uczucie zimna. Jeśli zauważyłeś u siebie jeden bądź kilka z powyższych przejawów choroby, warto udać się na konsultację lekarską i wykonać pakiet podstawowych badań. Zanim jednak omówimy najważniejsze z nich, odpowiedzmy sobie na pytanie, ile hemoglobiny to anemia.

Ile hemoglobiny to anemia?

Niedokrwistość zwykle zostaje rozpoznana podczas rutynowych testów laboratoryjnych. Mówimy o niej w momencie spadku ilości hemoglobiny oraz liczby czerwonych krwinek i hematokrytu poniżej optymalnego zakresu. Jak prezentują się ich normy i ile hemoglobiny to anemia?

Norma hemoglobiny:

  • kobiety: 12-16 g/dl,
  • mężczyźni: 14-18 g/dl.

Norma poziomu czerwonych krwinek:

  • kobiety: 4,2-5,4 mln/mm³,
  • mężczyźni: 4,5-5,9 mln/mm³.

Norma hematokrytu:

  • kobiety: 36-45%,
  • mężczyźni: 40-54%.

Co jeszcze należy wiedzieć o hemoglobinie? Jest to białko odpowiedzialne za transport tlenu do narządów i tkanek. Spadek jego poziomu poniżej dolnego zakresu referencyjnego jest główną przyczyną niedotlenienia, które negatywnie wpływa na pracę całego organizmu. Stan ten może prowadzić do niewydolności i trwałego uszkodzenia mięśnia sercowego.

Najważniejsze badania w kierunku anemii

Jakie badania w kierunku anemii warto wykonać? Poza dokładnym wywiadem przeprowadzonym przez specjalistę należy zbadać takie parametry jak:

  • Morfologia krwi – najważniejszymi elementami w kontekście anemii są hemoglobina, poziom czerwonych krwinek oraz hematokryt.
  • Żelazo w surowicy – jest częścią składową hemoglobiny, do której przyłączają się cząsteczki tlenu. Jej niski poziom przyczynia się do nasilenia niedotlenienia w ustroju.
  • Witamina B12 – jest niezbędna dla prawidłowego dojrzewania czerwonych krwinek. Jej niedobór wywołuje anemię megaloblastyczną i może współistnieć z niskim poziomem kwasu foliowego.
  • Kwas foliowy – podobnie jak w przypadku witaminy B12, jego deficyt skutkuje anemią megaloblastyczną i zaburza dojrzewanie czerwonych krwinek.
  • Ferrytyna – stanowi magazyn dla żelaza, który w razie potrzeby jest aktywnie wykorzystywany przez organizm. Przyjmuje się, że jej 1 mikrogram w litrze krwi odpowiada 8 mg pierwiastka w rezerwach.
  • Transferyna – białko znajdujące się w osoczu krwi, którego głównym zadaniem jest transport jonów żelaza pomiędzy poszczególnymi tkankami i narządami. Jego poziom ma bezpośredni wpływ na utrzymanie homeostazy tego pierwiastka.

Inne istotne markery w diagnozie anemii to retikulocyty, bilirubina, homocysteina, erytropoetyna, haptoglobina, holotranskobalamina, kwas metylomalonowy, TIBC, UIBC, przeciwciała przeciw komórkom okładzinowym żołądka oraz badanie kału na krew utajoną.

Jeśli przyczyna anemii pozostaje niejasna mimo wykonania kompletnego pakietu badań, lekarz prowadzący może zlecić USG jamy brzusznej, gastroskopię, kolonoskopię oraz badania ginekologiczne.

Lepiej zapobiegać niż leczyć, czyli zadbaj o odpowiednią dietę

Aby zapobiegać rozwojowi niedokrwistości, należy zadbać o pełnowartościową dietę, obfitującą w takie składniki pokarmowe jak żelazo, witamina B12 i kwas foliowy. Najlepszymi źródłami pierwszego z nich są produkty odzwierzęce, w których znajduje się jego postać hemowa, w tym wątróbka, kaszanka, wołowina, sardynki, jajka, tuńczyk oraz indyk. Do dyspozycji masz również żelazo niehemowe obecne w pestkach dyni, maku, soi, fasoli, pistacjach, soczewicy, natce pietruszki, kaszy jaglanej oraz pestkach słonecznika.

Jeśli zależy ci na uzupełnieniu witaminy B12, stawiaj na żółtka jaj, ser żółty, twaróg, mleko, jogurt naturalny, wieprzowinę, wołowinę oraz drób. Folianów z kolei szukaj w sezamie, słoneczniku, brukselce, brokułach, jarmużu, jajkach, natce pietruszki, białej fasoli, sałacie, szpinaku, ciecierzycy, kalafiorze, ziemniakach oraz ziarnach słonecznika. W celu maksymalizacji ich wchłaniania włącz do jadłospisu pokarmy, w których znajduje się cynk, np. mięso, ser żółty, kasza gryczana, jajka, pestki dyni oraz nasiona słonecznika.

Oprócz powyższych produktów w menu zapobiegającym anemii należy uwzględnić witaminę B6, która uczestniczy w powstawaniu erytrocytów, miedź, niezbędną do syntezy i transportu żelaza, oraz kobalt, istotny dla produkcji witaminy B12. Co więcej, dobrym posunięciem jest wyeliminowanie z diety artykułów przetworzonych i takich, które w swoim składzie posiadają cukry proste.

Badania w kierunku anemii – podsumujmy!

Niedokrwistość to schorzenie hematologiczne, którego objawy mogą pozostać niezauważone przez długi czas. Do jej najczęstszych symptomów należą m.in. problemy z koncentracją, nietolerancja wysiłku fizycznego, bladość skóry oraz bóle i zawroty głowy. Najlepszym rozwiązaniem jest udanie się na badania w kierunku anemii w momencie wystąpienia pierwszych z nich. Podstawowy pakiet obejmuje morfologię, żelazo w osoczu, ferrytynę, transferynę, witaminę B12 i kwas foliowy. W niektórych wypadkach lekarz może zlecić bardziej specjalistyczne badania, w tym USG jamy brzusznej, gastroskopię czy kolonoskopię. Pamiętaj, że anemii w wielu przypadkach można zapobiec poprzez wdrożenie odpowiednich zmian w codziennym jadłospisie. Jeśli zaniepokoiło cię coś w twoim samopoczuciu, koniecznie skonsultuj się z lekarzem lub dietetykiem!

Źródła:

  • Gajewski i in., Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Kraków 2017, s. 1680–1683.
  • Demkow i in., Diagnostyka laboratoryjna, Oficyna Wydawnicza Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Warszawa 2015, s. 48–54.
  • Kosiorowska, M. Hartleb, Ferrytyna – strategia diagnostyczna dla wysokich stężeń osoczowych, „Gastroenterologia Praktyczna” 2016, nr 4, s. 37–45.
  • R. Ferrier, Biochemia, tłum. D. Chlubek, Edra Urban & Partner, Wrocław 2018, s. 465–467.

Dodaj komentarz

Your email address will not be published.

You may use these <abbr title="HyperText Markup Language">HTML</abbr> tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>

*