Dieta przy nadciśnieniu w ciąży – poznaj zasady!

Nadciśnienie tętnicze to problem, który dotyka coraz więcej kobiet spodziewających się dziecka. Zlekceważone lub nieodpowiednio leczone, może doprowadzić do niebezpiecznych komplikacji, zagrażających życiu mamy i rozwijającego się w niej płodu. Czym dokładnie jest to schorzenie i jakie konsekwencje za sobą niesie? Jaka dieta przy nadciśnieniu w ciąży sprawdza się najlepiej? Poznaj najważniejsze zagadnienia na ten temat!

Czym jest nadciśnienie w ciąży?

Nadciśnienie w ciąży to stan, w którym wartości ciśnienia tętniczego krwi wynoszą ≥ 140 i/lub 90 mm Hg. Zazwyczaj rozpoznaje się je w trakcie badań w gabinecie lekarskim, po wykonaniu dwóch pomiarów w pozycji siedzącej lub leżącej na lewym boku.

Przyczyny występowania hipertensji w ciąży nie są do końca znane, jednak – według dotychczasowych obserwacji – w grupie ryzyka znajdują się kobiety ze stwierdzonym zespołem antyfosfolipidowym, chorobami nerek, toczniem układowym oraz cukrzycą.

Za inne czynniki wywołujące nadciśnienie uznaje się otyłość, wiek ponad 35 lat, predyspozycje genetyczne, nadmierny stres, ciążę wielopłodową, nadkrzepliwość oraz pojawienie się objawów jeszcze przed poczęciem lub w trakcie poprzednich ciąż.

Zbyt wysokie ciśnienie krwi to zdecydowanie jeden z najpoważniejszych problemów klinicznych u ciężarnych. Nieodpowiednio leczone, może doprowadzić do przedwczesnego oddzielenia łożyska, zahamowania wzrostu płodu, a także jego niedotlenienia lub obumarcia.

Zaawansowana hipertensja nie pozostaje również bez znaczenia dla kondycji zdrowotnej matki – może spowodować ona niewydolność serca i nerek, krwawienia do ośrodkowego układu nerwowego, a nawet śmierć. Jak jej zapobiec i w jaki sposób złagodzić jej symptomy?

W przypadku powyższego schorzenia najczęściej wdraża się leczenie farmakologiczne i niefarmakologiczne, do którego zalicza się m.in. zmiana nawyków żywieniowych. Jak powinna wyglądać dieta przy nadciśnieniu w ciąży? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz w dalszej części artykułu!

Rodzaje nadciśnienia w ciąży

Nadciśnienie tętnicze w ciąży można podzielić na:

• nadciśnienie przewlekłe – stwierdza się je przed ciążą lub do 20. tygodnia jej trwania. Zazwyczaj utrzymuje się jeszcze przez 42 dni po porodzie. Wraz z nim może występować białkomocz;
• nadciśnienie tętnicze indukowane ciążą (bez białkomoczu) – rozwija się po 20. tygodniu ciąży i – jak w powyższym przypadku – ustępuje ok. 6 tygodni po rozwiązaniu;
• stan przedrzucawkowy (preeklampsja) – jedna z najcięższych postaci hipertensji, pojawiająca się po 20. tygodniu ciąży, w trakcie połogu lub po urodzeniu dziecka. Zwykle towarzyszy jej białkomocz (powyżej 3 g na dobę), obrzęki (u ok. 60% kobiet) oraz objawy neurologiczne (światłowstręt, bóle głowy, nudności, wymioty, zaburzenia widzenia);
• rzucawkę – drgawki toniczno-kloniczne będące następstwem uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Dotyczy ciężarnych, u których wcześniej zaobserwowano symptomy typowe dla stanu przedrzucawkowego;
• nieokreślone nadciśnienie tętnicze – hipertensja rozpoznana po 20. tygodniu ciąży, wymagająca ponownej diagnostyki po upływie 42 dni od porodu. Przy stwierdzeniu nadciśnienia po 6 tygodniach od rozwiązania uznaje się je za schorzenie przewlekłe, a nie wywołane ciążą.

Nadciśnienie tętnicze w ciąży – w zależności od jego wartości i czasu trwania – może skończyć się rozwojem zespołu HELLP (ciężkie powikłanie stanu przedrzucawkowego lub rzucawki) oraz DIC (zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego). To właśnie dlatego tak istotne jest regularne wykonywanie badań oraz zmiana trybu życia. Co zrobić, żeby złagodzić objawy nadciśnienia w ciąży? Dieta i codzienne nawyki – o czym warto pamiętać?

Dieta przy nadciśnieniu w ciąży – poznaj zasady!

Odpowiednio skomponowana dieta uchodzi za bardzo ważne narzędzie lecznicze i profilaktyczne w przypadku hipertensji. Powinna ona bazować przede wszystkim na źródłach błonnika i wysokogatunkowego białka oraz pokarmach obfitujących w witaminy i mikroelementy. Nie bez znaczenia jest także rodzaj obróbki termicznej – należy unikać smażenia na rzecz pieczenia, duszenia oraz gotowania w wodzie i na parze. Co jeść, a co wykluczyć z menu przy hipertensji u ciężarnych?

Produkty obniżające ciśnienie w ciąży

Aby skutecznie obniżyć ciśnienie, warto wdrożyć do codziennego jadłospisu produkty obfitujące w takie substancje odżywcze jak:

• potas (działanie rozkurczowe): pomidory, ziemniaki, warzywa liściaste, suszone morele, nasiona słonecznika, otręby pszenne;
• witamina C (zwiększenie elastyczności naczyń krwionośnych): natka pietruszki, papryka, żurawina, owoce cytrusowe i jagodowe;
• kwasy omega-3 (obniżenie ciśnienia skurczowego/rozkurczowego): makrela, łosoś, śledź, sardynki, pstrąg tęczowy, morszczuk, siemię lniane, olej lniany i rzepakowy;
• wapń i magnez (obniżenie ciśnienia krwi i uregulowanie pracy serca): orzechy, ryby, grube kasze, pełnoziarniste pieczywo, rośliny strączkowe, niskotłuszczowy nabiał.

Do produktów obniżających ciśnienie w ciąży zalicza się również seler naciowy i korzeniowy (źródła ftalidu 3-n-butylu) oraz czosnek i cebulę, które znajdują się w czołówce najstarszych i najbardziej cenionych domowych sposobów leczenia hipertensji.

Czego nie jeść przy nadciśnieniu w ciąży?

Na liście artykułów spożywczych niezalecanych w diecie przy nadciśnieniu w ciąży znajdują się wysokoprzetworzone pokarmy, w tym słodycze, słabej jakości mięso, fast foody, słone przekąski, konserwy, gotowe dania oraz kolorowe napoje. Nie zaleca się także spożywania wypieków z oczyszczonej mąki oraz żywności zawierającej duże ilości barwników, konserwantów, tłuszczu oraz soli.

Hipertensja to schorzenie występujące u 5-10% przyszłych mam. Jednym ze sposobów jej zapobiegania i leczenia jest zmiana nawyków żywieniowych – dieta przy nadciśnieniu w ciąży powinna być lekkostrawna i bogata w niezbędne witaminy i minerały. Powyższy problem dotyczy również ciebie? Jeśli masz trudności z samodzielnym skomponowaniem jadłospisu, koniecznie poproś o pomoc lekarza lub doświadczonego dietetyka.

Źródła:

• Oleszczuk J., Leszczyńska-Gorzelak B. Nadciśnienie tętnicze, [w:] Położnictwo i ginekologia, pod red. W. Bręborowicza, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2005.
• Nowicki M., Czupryniak A., Nowakowska D., Wilczyński J., Nadciśnienie tętnicze u ciężarnych – ocena czynników ryzyka, zapobieganie i leczenie, „Ginekologia Polska” 2002, nr 73 (9).
• Rapacz A., Filipek B. Nadciśnienie tętnicze w ciąży. Terapia i leki, 2009, tom 65, nr 8.
• Załęska-Zydlewska I., Grzywanowska-Łaniewska I. Nadciśnienie tętnicze w ciąży – jak w praktyce leczyć bezpiecznie? Medycyna i Pasje, Kardiologia dla praktyków, 09.2009.
• https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn/article/view/12215/10093
• https://journals.viamedica.pl/ginekologia_perinatologia_prakt/article/view/64987/48759
• https://nadcisnienietetnicze.pl/wytyczne-ptnt

TE ARTYKUŁ POWINNY CIĘ ZAINTERESOWAĆ!

Dieta w ciąży! Co jeść? Czego unikać? Najważniejsze zasady! Odchudzanie w ciąży – czy można i jak schudnąć w ciąży? Czy to bezpieczne? Aniemia w ciąży – co jeść, czego unikać? Produkty bogate w żelazo w ciąży! Dieta przy anemii w ciąży – jak powinna wyglądać? Ile kalorii w ciąży? Czyli o zapotrzebowaniu na kalorie w ciąży słów kilka! Dieta w 1 trymestrze ciąży – co jeść, a czego unikać? Poznaj zasady! Anemia w pierwszym trymestrze ciąży – co musisz wiedzieć? Dieta w cukrzycy ciążowej – co jeść? Czego unikać? Poznaj zasady! Dieta w 2 trymestrze ciąży – co jeść, a czego unikać? Poznaj zasady! Kolacja w ciąży – na co musisz zwrócić uwagę? Poznaj przepisy! Co jeść na mdłości ciążowe – dieta przy mdłościach w ciąży! Dieta w 3 trymestrze ciąży – co jeść, a czego unikać? Poznaj zasady!