Czym jest dietoterapia? Podpowiadamy!

Dietoterapia to nic innego jak leczenie dietą, które stosowane jest jako terapia samodzielna lub uzupełniająca. Ma ona realny wpływ na łagodzenie rozmaitych objawów wielu chorób i – prawidłowo opracowana – potrafi szybko rozprawić się z niedoborami pokarmowymi oraz poprawić wyniki badań pacjenta. Na czym polega dietoterapia i jakie korzyści dla zdrowia za sobą niesie? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w niniejszym artykule!

Dietoterapia – czym jest i komu jest dedykowana?

Dietoterapia to rodzaj oddziaływania na pacjenta poprzez stosowanie diety terapeutycznej dopasowanej do jego aktualnych potrzeb. Polega ona na komponowaniu jadłospisu w taki sposób, aby opierał się on na dedykowanych składnikach pokarmowych i eliminował z niego komponenty, które mogą mieć negatywny wpływ na stan chorego.

W celu określenia potrzeb dietetycznych warto udać się do dietetyka klinicznego, który we współpracy z lekarzem prowadzącym przeanalizuje twój przypadek i dostosuje poszczególne filary jadłospisu do twojego stanu zdrowia. Ułożenie terapeutycznego menu powinno zostać poprzedzone dogłębnym wywiadem oraz wykonaniem podstawowych badań.

Oprócz powyższych elementów dietetyk bierze pod uwagę szereg czynników, w tym masę ciała, wiek, wzrost, wskaźnik BMI oraz poziom tkanki tłuszczowej i beztłuszczowej masy ciała. Istotne dla specjalisty są również informacje dotyczące twojego poziomu aktywności fizycznej, alergii oraz nietolerancji pokarmowych.

Nie bez znaczenia w trakcie dietoterapii są twoje preferencje żywieniowe. Wykwalifikowany specjalista zwykle potrafi bez trudu znaleźć kompromis pomiędzy tym, co lubisz, a tym, czego potrzebuje twój organizm. Dzięki temu przestrzeganie diety jest znacznie łatwiejsze.

Dietoterapia i jej wpływ na zdrowie

Odgórnym założeniem dietoterapii jest poprawa samopoczucia pacjenta i wyciszenie dokuczliwych dolegliwości. Jeśli jest to możliwe, opracowuje się ją w taki sposób, aby doprowadzić do remisji choroby. Jej założenia zależą od danego problemu zdrowotnego – w przypadku nietolerancji pokarmowej, na przykład, dieta wyklucza składniki będące przyczyną niepożądanej reakcji ze strony układu trawiennego.

Osoby zmagające się ze stanami przewlekłymi i przyjmujące na co dzień specjalistyczne leki nie muszą się obawiać. Dietoterapię można dostosować nawet do najbardziej wymagających jednostek chorobowych. Wówczas dietetyk opracowuje ją na bazie produktów, które nie wchodzą w interakcje z zażywanymi lekami. Wśród takich medykamentów wymienia się te przeciwzakrzepowe czy hipoglikemizujące.

Co jeszcze warto wiedzieć na temat dietoterapii? Z pewnością to, że dąży ona do całkowitego wyeliminowania potrzeby stosowania środków farmakologicznych. Podejście to sprawdzi się u osób ze zbyt wysokim stężeniem trójglicerydów lub cholesterolu oraz tych w początkowym stadium insulinooporności.

Dietoterapia świetnie zadziała także u pacjentów, którzy szukają skutecznych sposobów na pozbycie się nadprogramowych kilogramów. W takim wypadku jadłospis zakłada wdrożenie odpowiedniego deficytu kalorycznego i późniejsze dostosowywanie go wedle zmian zachodzących w sylwetce.

W jakich chorobach stosowana jest dietoterapia?

Dietoterapia jest zwykle wykorzystywana jako uzupełnienie głównej linii leczenia i to bez względu na występujące schorzenie. Warto jednak pamiętać o tym, że ogólne zasady dotyczące wdrożenia zbilansowanego i urozmaiconego menu nie sprawdzą się u każdego. Specjalnie ułożony jadłospis przyjdzie z pomocą osobom cierpiącym m.in. na:

• cukrzycę,
• miażdżycę i chorobę wieńcową,
• celiakię,
• nadciśnienie tętnicze krwi,
• anemię,
• fenyloketonurię,
• przewlekłe schorzenia nerek,
• zapalenie trzustki,
• kamicę układu moczowego,
• chorobę refluksową żołądka,
• chorobę wrzodową,
• zespół jelita drażliwego,
• awitaminozę i hipowitaminozę,
• alergie i nietolerancje pokarmowe,
• otyłość,
• trądzik i atopowe zapalenie skóry,
• choroby autoimmunologiczne,
• dyslipidemię,
• nowotwory.

Warto mieć na uwadze, że dietoterapia spełnia również inne zadania. Należy do nich przede wszystkim pozbycie się nadwagi, leczenie niedożywienia, profilaktyka chorób cywilizacyjnych oraz przybranie masy mięśniowej.

Czy dietoterapia jest skuteczna?

Skuteczność dietoterapii zależy od kilku czynników, w tym jednostki chorobowej, założeń jadłospisu oraz zaangażowania i sumienności samego pacjenta. Najlepszą skuteczność przynoszą interwencje, w których to właśnie zaniedbania dietetyczne są bezpośrednią przyczyną problemów zdrowotnych – w szczególności gdy zostały one w miarę szybko zauważone.

Dane naukowe dostarczają licznych dowodów, że to, co spożywamy, ma bezpośrednie odzwierciedlenie w naszym zdrowiu. Warto również podkreślić, że lekarze specjaliści, zanim wprowadzą farmakoterapię, proponują zmianę dotychczasowych przyzwyczajeń i wdrożenie pełnowartościowych pokarmów do menu.

Komponowanie zbilansowanych posiłków ma ogromne znaczenie dla ciśnienia tętniczego krwi, poziomu glukozy, a także zmniejszenia nasilenia stanu zapalnego, który leży u podłoża wielu powszechnych chorób. Nieprawidłowa dieta z kolei jest bezpośrednim czynnikiem ryzyka całego wachlarza schorzeń, w tym tych sercowo-naczyniowych, metabolicznych oraz nowotworowych.

Przykładowe rodzaje dietoterapii

Poniżej znajdziesz charakterystykę przykładowych diet terapeutycznych:

• bezglutenowa – zakłada wykluczenie z diety wszystkich pokarmów zawierających gluten. Dedykowana jest ona przede wszystkim osobom z celiakią, nieceliakalną nadwrażliwością na gluten oraz alergią na ten związek.
• ubogoenergetyczna – rekomendowana dla osób zmagających się z otyłością. Układa się ją w taki sposób, aby posiłki pobudzały organizm do spalania tkanki tłuszczowej.
• bogatoenergetyczna – jest to jadłospis o zwiększonej podaży kalorii, nakierowany na zdrowe przybieranie na wadze. Tego typu menu przygotowuje się dla pacjentów z anoreksją lub po przewlekłych chorobach.
• o kontrolowanej zawartości kwasów tłuszczowych – jest to specjalna dieta wdrażana u osób ze schorzeniami układu sercowo-naczyniowego oraz tych zagrożonych udarem i zawałem serca.
• bogatoresztkowa – w jej przypadku potrawy komponowane są w taki sposób, aby zawierały określoną ilość błonnika. Pomaga ona przede wszystkim osobom cierpiącym na zaparcia, zaburzenia czynności jelit, a także cukrzycę czy hipercholesterolemię.

Jakie badania wykonać przed udaniem się do specjalisty?

Zanim skierujesz swoje kroki do dietetyka klinicznego, warto rozważyć udanie się przynajmniej na podstawowe badania krwi, moczu i – w niektórych przypadkach – kału. Ich wyniki pomogą dostosować proces leczenia do twoich potrzeb. Poleca się wykonanie morfologii krwi, oznaczenie poziomu glukozy i insuliny na czczo, lipidogramu, a także poszczególnych witamin i składników mineralnych, np. żelaza, witaminy B12, kwasu foliowego czy wapnia. W zależności od schorzenia wymagane może być również oznaczenie poziomu hormonów tarczycy i płciowych, wskaźnika przesączania kłębuszkowego (GFR) oraz prób wątrobowych, tj. ALT i AST.

Dietoterapia i jej zalety. Podsumujmy!

Dietoterapia odgrywa istotną rolę w leczeniu szeregu dolegliwości. U podstaw większości diet terapeutycznych leżą ogólne zasady zdrowego odżywiania, jednak w wielu przypadkach to za mało, aby uzyskać pożądany efekt. W takich wypadkach warto skonsultować się z dietetykiem klinicznym, który przygotuje dla ciebie indywidualny jadłospis, uwzględniający zalecenia twojego lekarza prowadzącego, badania laboratoryjne oraz ogólne samopoczucie.

Źródła:

• Ciborowska, A. Rudnicka, Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
• Gajewska, J. Myszkowska-Ryciak, Wybrane problemy dietoprofilaktyki i dietoterapii chorób przewlekłych, Polskie Towarzystwo Dietetyki, Warszawa 2016.
• Włodarek, D. Głąbska, E. Lange i wsp., Dietoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.

TE ARTYKUŁ POWINNY CIĘ ZAINTERESOWAĆ!

Czym zastąpić słodycze? Jakie słodycze na diecie? Podpowiadamy! Dieta przy PCOS – co jeść, a czego unikać? Najważniejsze zasady! Kalcytonina (CT) w Hashimoto – czym jest? Jaką odgrywa rolę? Ile wody pić dziennie, żeby cieszyć się dobrym zdrowiem? Podpowiadamy! Czym zastąpić cukier? Poznaj listę zdrowych zamienników cukru! Melisa w ciąży – czy można pić? Korzyści i ryzyka – rozwiewamy wątpliwości! Kim jest dietetyk kliniczny? Czym się zajmuje i jak może Ci pomóc? Dieta w cukrzycy ciążowej – co jeść? Czego unikać? Poznaj zasady! Anemia – przyczyny, objawy, rodzaje i leczenie. Co musisz wiedzieć? Metabolizm – co to jest? Jak go podkręcić i co go przyspiesza? PCOS (zespół policystycznych jajników) – co to jest? Przyczyny i leczenie Jakie badania przed wizytą u dietetyka?